Տեղի ունեցածը Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի և բարձրաստիճան հոգևոր դասի դեմ իշխանությունների կողմից տեւական ժամանակ շարունակվող քաղաքական հետապնդումների հերթական դրվագն է։

Այս զարգացումներին նախորդել էր Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանի կալանավորումը, Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանի դեմ շինծու քրեական վարույթը, նրա առաջնորդարանում և կեցավայրում իրականացված խուզարկությունները, կալանավորումը, դատավարության անվան տակ կազմակերպված ֆարսը և վերջապես՝ ապօրինի դատավճիռը, որով վերջինս դատապարտվեց երկու տարվա ազատազրկման։

Արագածոտնի թեմի սպասավորներին ուղղված շինծու մեղադրանքը հիմնված է Հանրային հառուստատեսությամբ Պետրոս Ղազարյանի հետ ունեցած հարցազրույցի ժամանակ տեր Արամ քահանա Ասատրյանի «վկայության» վրա, որը «Իրազեկ քաղաքացիների միության» նախագահ Դանիել Իոանիսյանը որպես հաղորդում հանցագործության մասին ներկայացրել է ՀՀ Գլխավոր դատախազին։ Տեր Արամ քահանա Ասատրյանի այդ ելույթից հետեւում է, որ մի կողմից մենք գործ ունենք անսկզբունքային մի մարդու հետ, որն իր իսկ խոստովանությամբ խախտել է սեփական համոզմունքները՝ բազմիցս մասնակցելով ընդդիմության հանրահավաքներին, մյուս կողմից՝ որպես «հարկադրանքի» ապացույց ներկայացրել է հտեւյալ անհեթեթ հիմնավորումը. «պետք է հստակ բացատրեի, թե ինչու չեմ գնում»։

Իշխանությունների կողմից կիրառվող հալածանքների եւ քաղաքացիական ազատությունների դեմ հարձակումների «օրինականացման» գլխավոր մատնիչ-մահակ դարձած Դանիել Իոանիսյանը նույն կերպ չէր վարվել երբ, ի տարբերություն վերը նշված անհիմն գործի, Գյումրու ընտրություններին ընդառաջ իշխող ուժի կազմակերպած եզրափակիչ հանրային հավաքին ուսուցիչներին եւ բուժհիմնարկների աշխատակիցներին հարկադրաբար բերելու մասին բազում իրական հանցանշաններ պարունակող հաղորդումներ էին հրապարակվել լրատվամիջոցներում։

Գլխավոր, հակասահմանադրական ապօրինությունը, սակայն, կայանում է նրանում, որ ի խախտումն Սահմանադրության 72-րդ հոդվածի, դատախազությունը մեղադրանք է ներկայացրել Քրեական օրենսգրքի այն հոդվածով, որը ենթադրյալ հանցագործության կատարման պահին, այսինքն՝ 2021թ.-ին, դեռ չէր գործում։ Քրեական օրենսգրքի նոր խմբագրությունը, որի ընդունմամբ այդքան հպարտանում է նույն այդ Դանիել Իոանիսյանը, ընդունվել է 2021թ. մայիսի 5-ին, իսկ ուժի մեջ մտել՝ 2022թ. հուլիսի 1-ին։ Մինչդեռ ՀՀ Սահմանադրության 72-րդ հոդվածը սահմանում է.

Ոչ ոք չի կարող դատապարտվել այնպիսի գործողության կամ անգործության համար, որը կատարման պահին հանցագործություն չի հանդիսացել:

Այսպիսով, իշխանությունների ներկայացրած մեղադրանքը ամբողջությամբ հակասում է Սահմանադրությանը եւ օրենքներին։ Նույն գործելաոճն է տիրում նաեւ Սամվել Կարապետյանի նախնական կալանքի ժամկետը երկարաձգելու գործում։ Իշխանական պատվեր կատարողներն այնպիսի փակուղում են հայտնվել, որ նոր մեղադրանք մոգոնելու գործում ալեւս միջոցների մեջ խտրականություն չեն դնում։ Այն աստիճան, որ Սամվել Կարապետյանի փաստաբանների հաղորդմամբ, դատավորը երկու օր գործը քննելուց հետո ստիպված էր արձանագրել, որ «հարկերը, տուրքերը չվճարելու ու փողերի լվացման հոդվածներով մեղադրանքը չի հատել կասկածի շեմը»։ Չնայած այս հանգամանքին, դատավորն այնուամենայնիվ շարունակեց իր նախորդների ապօրինությունը եւ կալանքի ժամկետը 30 օրով երկարացրեց մեղադրանքի մի հոդվածով, որն ընդամենը ազատ խոսքի իրավունքի իրացման դրսեւորում է։

Այսպիսով, Նիկոլ Փաշինյանի ռեժիմի կողմից սանձազերծված ապօրինությունները դուրս են գալիս նոր հարթություն։ Փաշինյանը քաջ գիտակցում է, որ հայ ժողովրդի ինքնության դեմ Ադրբեջանի թելադրանքով սանձազերծված արշավանքի պայմաններում, ազատ եւ արդար ժողովրդավարական ընտրություններով նա ընտրվելու շանս չունի։ Նրա վերարտադրման միակ ճանապարհը վախի մթնոլորտ ստեղծելը, պոտենցիալ հակառակորդներին վերացնել կամ թուլացնելն է, եւ բռնաճնշումների ներքո ընտրություններ անցկացնելը։

Հայաստանի անկախության պահպանման եւ ժողովրդավարության վերականգնման, Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու դեմ սանձազերծված արշավի դադարեցման, քաղաքացիական ազատությունների եւ մարդու իրավունքների պաշտպանության, մասնավորապես բոլոր քաղբանտարկյալների անհապաղ ազատարձակման նպատակով կոչ ենք անում համազգային համախմբման»