Սիրիայում ստատուս քվոյի պահպանման կամ,
եթե կուզեք, ազգային հաշտեցման Աստանայի հարթակը ոչ թե երեք կողմ ուներ՝ Ռուսաստան,
Թուրքիա, Իրան, այլ չորս՝ նաև ինքը Սիրիան: Այսինքն, Սիրիայի կառավարությունը նույնպես
պարտավորություններ ուներ, որոնց կատարումից էր կախված, թե ինչպես և որքանով կարող
են երաշխավոր կողմերն իրականացնել իրենց պարտականությունները:
Օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ բազմաթիվ
պատճառներով Ասադը չկարողացավ կամ չուզեց իրականացնել իր պարտականությոթւնները և
դա առիթ դարձավ, որ Թուրքիաքն, բացառապես իր շահերի գերակայությամբ, հովանավորի զինյալ
խմբավորումների արշավանքը Սիրիայի վրա: Դրան չկարողացավ լրջորեն խոչընդոտել ո՛չ Ռուսաստանը,
ո՛չ էլ Իրանը: Այսինքն, եթե հասկանալի ձևով ներկայացնենք իրավիճակը, ապա Թուրքիանին
առիթ
էր պետք՝ օկուպացնել Սիրիայի տարածքը և դրա համար
նա շահարկեց սիրիական «ընդդիմության» իբր իրավունքները, քանի որ Ասադի իշխանությունը ոչ թե փորձեց լուծել
իր երկրի ներքին խնդիրները, այլ հույսը դրեց Իրանի և Ռուսաստանի աջակցության և Թուրքիայի՝ իբր լոյալության և խաղաղության խոստումների
վրա:
Հայաստանի շուրջը
գրեթե նույն իրավիճակն է: Նիկոլ Փաշինյանը
«տարածաշրջանում կայուն խաղաղության» դիմաց խոստանում է սահմանադրություն փոխել, սահմանազատում
իրականացնել՝ Ադրբեջանի պահանջներով ու քարտեզներով, բանակը կրճատել, հրաժարվել Ցեղասպանության
միջազգային ճանաչման և դատապարտման քաղաքականությունից, Ադրբեջանի նկատմամբ միջազգային
դատական ատյաններում հայցերից, Արցախի խնդրից: Ի լրումն դրան՝ դեմ չէ «Զանգեզուրի միջանցքին» և ադրբեջանցիների
վերադարձին «Արևմտյան Ադրբեջան», այսինքն՝ ՀՀ տարածք:
Բնական է, որ հայ ժողովուրդը
և Հայաստանի բնակչությունը, բացառությամբ ՔՊ խմբակի, դեմ է դրան: Բայց չէ՞ որ խոսքը
գնում է «տարածաշրջանում կայուն խաղաղության» մասին, որի ուղիղ շահառուներից են Թուրքիան
և Ադրբեջանը: Վաղը, եթե
ընտրությունների միջոցով կամ ինչ-որ այլ հանգամանքների բերումով Հայաստանում ձևավորվի
այնպիսի իշխանություին, որը չի համաձայնվի Փաշինյանի առաջադրած թեզերի հետ, ի՞նչ եք
կարծում, ինչպե՞ս կվարվեն Թուրքիան և Ադրբեջանը: Վայրկյան իսկ չկասկածեք, որ նրանք
ամենաբարձրը կգոռան, թե Հայաստանի նոր «ռևանշիստական» իշխանություններն
անտեսում են «տարածաշրջանում կայուն խաղաղությունը» և պետք է օգնել
Հայաստանի արդեն ընդդիմությանը,
այսինքն Փաշինյանին, որպեսզի իրականացնի «խաղաղության խաչմերուկը»:
Եվ սա դեռ լավագույն դեպքում, երբ Հայաստանում բնական իշխանափոխություն լինի: Իսկ եթե վաղը լինի ընդդիմության հերթական բողոքի ալիք ու Փաշինյանը հանկարծ հայտարարի, թե իր կառավարությունն ի վիճակի չէ դիմադրել «ռևանշիստներին», պատկերացնո՞ւմ եք, թե ինչ փութաջանությամբ Երևան կմտնեն Ջերմուկում, Վարդենիսում ու Սյունիքում տեղավորված ադրբեջանական զորքերը: Մանավանդ այն դեպքում, երբ Փաշինյանն արդեն հայտարարում է, որ մենք մեզ ՀԱՊԿ-ից դուրս ենք համարում: