Երեկ «Թուրքական տանը» տեղի է ունեցել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ
Թայիփ Էրդողանի հանդիպումը։ Ըստ պաշտոնեական հաղորդագրության՝ ի թիվս այլ հարցերի Փաշինյանը
Էրդողանին տեղեկացրել է Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի առկա իրավիճակի մասին։ Հանդիպման ավարտին
էլ Էրդողանը նրան նվիրել է իր գիրքը։ Թեմայի վերաբերյալ Vesti.am-ը հարցեր է ուղղել Ադրբեջանի և Թուրքիայի հարցերով փորձագետ Գառնիկ Դավթյանին։
-
Պարո՛ն Դավթյան,
արդյո՞ք հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների մասին Էրդողանը Փաշինյանից պիտի տեղեկանար։
Էրդողանի համար այդքա՞ն կարևոր է ՀՀ վարչապետի կարծիքը։
-
Այստեղ կարևոր է թե
ո՞վ է Նիկոլ Փաշինյանն առհասարակ և ի՞նչ է իրենից ներկայացնում։ Դատելով կառավարության գործողություններից՝ կարող ենք հստակ
ասել, որ իր կողմից բոլոր որոշումները կայացվել են թելադրված այլ անձանց կողմից։ Մասնավորապես՝
Ադրբեջանը 44 օրյա պատերազմից հետո հաղթող դիրքերից է սկսել խոսել և, բնականաբար, Փաշինյանն
էլ, որպես կապիտուլացված անձ, ուղղակիորեն աներկբա դրանք կատարում է՝ ՀՀ սուրվերեն
տարածքի օկուպացիա և դրանից բխող այլ հետևանքներ։ Կարծում եմ, ոչ թե Նիկոլ Փաշինյանն
է ներկայացրել ինչ-որ բաներ, այլ եղել է «отчет» տալու պրոցես։ Ինքը, որպես ղեկավար,
իրենց ոչինչ չի ներկայացնում, իր կողմից վարած քաղաքականություն չի իրականացնում՝ սեփական
ժողովրդի և ազգային շահերը սպասարկելու ուղղությամբ։
Ֆիկտիվ պաշտոն է զբաղեցնում։
-
Թուրքիայի տանը
հանդիպելը որքանո՞վ է համաչափ, դիվանագիտության տեսանկյունից արդյո՞ք սա ճնշում չէ։
-
Հաշվի առնելով Թուրքիայի դիվանգիտությունը և պատմությունը՝ իրենց
կողմից իրականացված ցանկացած քայլ արվում է մտածված՝ իր մեջ ունենալով պատմություն
և ազդակներ՝ ցույց տալու իրենց գերիշխող դիրքը։ Բնականաբար նման հանդիպումները պետք
է լինեն ավելի պաշտոնական ֆորմատի: Հատկապես պետք է հաշվի առնել, որ Հայաստանի և Թուրքիայի
միջև կա դարավոր թշնամանք և քաղաքական անհամաձայնություններ։
Սա հաշվի առնելով պետք է հանդիպումը կայանար ավելի նետրալ միջավայրում։ Թուրքիան Փաշինյնաին
նվաստացնող քայլով ցույց է տալիս թե ինչ վիճակում է գտնվում այսօր Հայաստանը, իսկ դա
պայմանավորված է այսօրվա իշխանության ոչ հայկական գործունությամբ։
-
Այս նվաստացուցիչ
կերրպարին ՀՀ վարչապետը համաձայնե՞լ է, որպիսի կարողանա Էրդողանին համոզել, որ «խաղաղության
պայմանգիր» կնքվի իր առաջարակած չհամաձայնեցված կետերի հանված տարբերակով։
-
Ինքն առհասարակ ոչինչ առաջարկել չի կարող։ Այս իրավիճակը հրաշալի
բնութագրել է ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը, երբ ասում էր, որ Նիկոլ Փաշինյանը,
ոչ թե բանակցությունների կողմ է, այլ՝ բանակցությունների սեղանին է։ Ադրբեջանը
2022թ-ին պայմանագրի հինգ կետ առաջարկեց և
ՀՀ-ից ուղարկած մնացյալ բոլոր առաջարկների մասով ակնհայտ ցույց է տալիս, որ հետքրքրված
չէ, ինչպես նաև Ալիևը հայտարարեց, որ իրենց կողմից արված առաջարկներն են բանակցությունների
հիմքում։ Հետևաբար, ինքն ինչ էլ ասում է՝ դա անում է քաղաքական PR-ի համար, որն ակնհայտ
մանիպուլացիա է։
-
ՆԻկոլ Փաշինյանը
լայն ժպիտով ընդունեց Էրդողանի գիրքը։ Ի՞նչ սիմվոլիկա եք տեսնում։
-
Հոգեբան չեմ, բայց այդ ակնհայտ ոգևորվածությունը կարող է լինել
մեկ բանի պատճառ՝ ինքն իրեն ավելի կոնֆորտ զոնայում է զգում թուրքական՝ հայ ժողովրդի
թշնամի, միջավայրում։ Այստեղ ավելի ապացուցելի է դառնում այն փաստը, որ Փաշինյնաը սպասարկում
է թուրքական շահը։