Պակիստանի վարչապետ Մուհամմադ Շարիֆը հաստատել է Ադրբեջանի ռազմաօդային ուժերի կազմին JF-17 Thunder կործանիչների փոխանցումը։ Ավելի վաղ՝ 2025 թվականի նոյեմբերի 8-ին, այդ ինքնաթիռները ներկայացվել էին Բաքվում տեղի ունեցած զորահանդեսին։
Հինգ JF-17 Thunder Block III կործանիչներ հոկտեմբերին մասնակցել են երկու երկրների համատեղ զորավարժություններին։ Դեռ այն ժամանակ դիտորդները նկատել էին, որ ինքնաթիռների վրա բացակայում են Պակիստանի ռազմաօդային ուժերի խորհրդանշանները՝ չնայած պահպանված սերիական համարների և դա համարել էին ինքնաթիռների «ադրբեջանական քաղաքացիություն» ստանալու նշան։ Ադրբեջանը դարձել է JF-17 կործանիչների չորրորդ օպերատորը՝ Պակիստանից, Մյանմայից և Նիգերիայից հետո։ Ապագայում շահագործողների կազմը կարող է համալրվել, մասնավորապես, Իրանի հաշվին։
Ադրբեջանի ռազմաօդային ուժերին 1,6 միլիարդ դոլար արժողությամբ JF-17 կործանիչների մատակարարման մեկնարկային պայմանագիրը կնքվել է 2024 թվականի փետրվարին։ Ընթացիկ տարվա ամռանը ստորագրվել է ևս 40 միավոր այս տեսակի ինքնաթիռների վերաբերյալ համաձայնագիրը (4,6 միլիարդ դոլար արժեքով)։ Սա Պակիստանի պատմության մեջ ամենամեծ արտահանման պայմանագիրն է։ Մատակարարումները կիրականացվեն մի քանի փուլով, զուգահեռաբար թռիչքային և տեխնիկական անձնակազմի վերապատրաստման հետ, որոնք համաժամեցված են օդաչուների ուսուցման և Բաքվի ունեցած սպառազինության համակարգերի ինտեգրման հետ։
JF-17-ը (Չինաստանում անվանումը՝ FC-1) չորրորդ սերնդի թեթև կործանիչ է, որը մշակվել է Չինաստանի և Պակիստանի համատեղ ուժերով։ Ոչ պաշտոնական տեղեկությունների համաձայն՝ ռուս մասնագետները առաջատար դեր են խաղացել դրա մշակման գործում։
Այն հագեցած է KLJ-7A APR ռադարով, լայնանկյուն հոլոգրաֆիկ դիսփլեյով, հրթիռային հարձակման մասին նախազգուշացնող համակարգով և թվային կառավարման համակարգով: Այն սնուցվում է РД-93 շարժիչով (արտադրված Ռուսաստանում՝ «Կլիմով» ընկերության կողմից): Այն կարող է տեղափոխել մինչև 1500 կգ մարտական բեռ, այդ թվում՝ PL-15E միջին հեռահարության հրթիռներ և PL-10E կառավարվող հրթիռներ, կառավարվող ռումբեր և հականավային/հակառադարային հրթիռներ: Երկտեղանոց JF-17B տարբերակը օգտագործվում է օդաչուների ուսուցման համար:
Արտադրությունը բաշխված է Չինաստանի (42%) և Պակիստանի (58%) միջև, իսկ վերջնական հավաքումը տեղի է ունենում Կամրայի Պակիստանի ավիացիոն համալիրում (PAC): Այնուամենայնիվ, Չինաստանը, անկասկած, այս դաշինքի առաջատար արտադրողն է: Կառուցվել է ավելի քան 350 ինքնաթիռ, որոնցից մոտ 160-ը գտնվում են Պակիստանի ծառայության մեջ:
Ադրբեջանի համար JF-17-ը ռազմաօդային ուժերի արդիականացման հիմնական տարրն է։ Այն լրացնում է նախկին խորհրդային ՄիԳ-29-ը և Սու-25-ը (ընդհանուր առմամբ մոտ քսան ինքնաթիռ)։ Նրա սկզբնական բազան Նասոսնայա օդանավակայանն է եղել, որտեղ խորհրդային տարիներին տեղակայված է եղել խոշոր ավիաբազա։
Ըստ լրատվամիջոցների հաղորդագրությունների, JF-17-ի ներդրումը ցույց է տալիս Պակիստանի հետ ռազմավարական գործընկերությունը և Բաքվի՝ պաշտպանական անկախության ձգտումը։ Իրականում սա նշանակում է, որ Բաքուն ավելի քիչ կախված կլինի Մոսկվայից և ավելի շատ կախվածություն կունենա ոչ թե Իսլամաբադից, այլ Պեկինից։
Ալեքսեյ Զախարով, ավիափորձագետ
