Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները ստորագրել են «Ռազմավարական գործընկերության մասին կանոնադրության»: Նկատենք, որ քաղաքական քննարկումների օրակարգ նետվեց համաձայնագիր եզրույթը, բայց «ծնվեց» կանոնադրություն:
Սա ոչ այլ ինչ է, քան սովորական խաբեբայություն կամ «գեղցու կռուտիտ»,
որ իբր մոլորության մեջ պետք է գցի հայաստանյան հանրությանն առաջիկա ընտրություններից
առաջ, իսկ միջազգային գործընկերներին՝ Հայաստանի արտաքին քաղաքակնության իրական վեկտորները
քողարկելու համար:
Որ կանոնադրությունն ամենևին էլ պայմանագիր, համաձայնագիր չէ, դա խլուրդին էլ
է հայտնի: Կանոնադրությունը հարաբերությունների ոչ թե բովանդակությունն է, այլ՝ ձևաչափը,
այսինքն, եթե Հայաստանը ցանկանում է ԱՄՆ-ի հետ ինչ-որ հարաբերություն ունենալ, պետք
է աշխատի կոնկրետ նշված ձևաչափով և մեխանիզմներով, որոնք էլ պետք է լինեին այս փաստաթղթում:
Բայց երեկ ստորագրված փաստաթղթի, օրինակ առաջին բաժնի երկրորդ կետը սահմանում է. «Կողմերի
բարեկամությունը բխում է ժողովրդավարական արժեքների ընդհանուր հանձնառությունից և համոզմունքից,
որ ժողովրդավարությունը, քաղաքական լեգիտիմության և, հետևաբար, կայունության գլխավոր
հիմքն է»: Սա արդեն ոչ թե մեխանիզմ կամ ձևաչափ է, այլ՝ պայման: Իսկ այսպիսի ձևակերպումներ
ու պայմաններ «Կանոնադրություն» կոչվող փաստաթղթում բազմաթիվ են:
Այսինքն՝ Հայաստանում սա ներկայացվում է որպես «փրկության պայմանագիր»
և Փաշինյանին հնարավորություն է տալիս ցինիկաբար հայտարարել, որ Հայաստանի արտաքին
քաղաքականությունը հաղթանակը հաղթանակի հետևից է արձանագրում: Իսկ դրսում սա ներկայացվում
է որպես մի փաստաթուղթ, որը իբր ոչ մի «սուր անկյուն» չունի, մասնավորապես, Ռուսաստանի
կամ Իրանի դեմ:
Ցավոք, այս ամենը հասկանում են թե՛ Հայաստանում, թե՛ դրսում: Սա
չի կարող նպաստել ներհայաստանյան կայունացմանը, անվտանգության բարձրացմանը և, առավել
ևս, չի կարող Հայաստանի համար նպաստավոր դիրք ստեղծել միջազգային գործընկերների, տարածաշրջանային
հարևանների հետ հետագա հարաբերություններում:
Ինչ վերաբերվում է հարցին, թե ի՞նչ նշանակություն ունի սա ամերիկյան
հեռացող և գալիք վարչակազմերի համար, կարելի է պատասխանել մեկ բառով՝ ոչինչ: «Կանոնադրությունը»
ենթակա չէ պառլամենտական վավերացման, արտաքուստ պարտադիր չէ կատարման համար: Կուզենա՞
Թրամփի վարչակարգը Իրանի կամ Ռուսաստանի դեմ իր հարաբերություններում խաղարկել Հայաստանին, ապա սրանով կպարտադրի Փաշինյանին՝ այդպես վարվել:
Իմ համեստ կարծիքով՝ Հայաստանը ոչինչ չի կարող պահանջել կամ պարտադրել
իր «կանոնադրական կոնտրպորտնյորին», այլ ընդամենը դեռևս կարող է գրոշներ ստանալ ինչ-որ
հասարակական կազմակերպությունների և ինստիտուտներ զարգացման համար, որպեսզի, ինչպես
«Կանոնադրությունում» ասված է, Հայաստանը շարունակի «ժողովրդավարական և տնտեսական բարեփոխումները»,
կարողանա «լիարժեքորեն բացահայտել իր աշխատասեր
քաղաքացիների» ողջ ստեղծագործական ներուժը` դրանով իսկ խթանելով բարգավաճումը
տարածաշրջանով մեկ և դրանից դուրս:
