ՆԳՆ-ն
շրջանառության մեջ է դրել մի նախագիծ, ըստ որի կրիպտոակտիվի հետ գործարքները անկանխիկ
եղանակով իրականացնելու կարգավորումն ուժի մեջ կմտնի 2026 թվականի հունվարի 1-ից։ Այս
և կիրպտոակտիվին վերաբերող այլ հարցեր Vesti.am-ն ուղղել է տնտեսական գիտությունների
թեկնածու, աշխարհում կրիպտոարժույթների և էլեկտրոնային փողի մասին
առաջին հայալեզու «Խորհրդավոր Կրիպտոաշխարհ» գրքի հեղինակ Հրաչյա Դանիելյանին։
-
Պարո՛ն Դանիելյան
ՆԳՆ-ն առաջարկում է 2026թ-ի հունվարի 1-ից կրիպտոարժույթների հետ կապված բոլոր գործարքներն
իրականացնել անկանխիկ։ Ինչպե՞ս էին իրականացվում դրանք մինչ հիմա։
-
Անկանխիկ եղանակով նույնպես կատարվում էին, կանխիկով (մինչև
300.000 ՀՀ դրամ) նույնպես կարելի է: Կրիպտոակտիվների մասով սահմանված առանձնահատկություն
դեռևս չկա:
-
Բանկային ոլորտը
կրիպտոգործարքներում ներառելն ի՞նչ ռիսկեր է ենթադրում։
-
Միջազգային վիճակակգրությամբ՝ բանկերի միջոցով ավելի շատ ռիսկային
գործարքներ են կատարվում, քան կրիպտոակտիվներով: Եթե կրիպտոակտիվները ինտեգրվեն և կատարվի
որոշակի դասական և ոչ դասական համակարգերի (բանկերի և կրիպտոակտիվների) սինխրոնացում, ապա կրիպտոակտիվները կկորցնեն իրենց էֆֆեկիվությունը և չեն դառնա երկրորդ ամենատարածված
վճարամիջոց, և մենք չենք օգտվի դրանց բազում առանձնահատկություններից, որոնք ընդունում
են գրագետ տնտեսագետները:
-
Օրենսդրական նախաձեռնությունում
ռիսկեր տեսնո՞ւմ եք։ Դրական և բացասական ի՞նչ նկատառումներ ունեք։
-
Օրենսդրական նախաձեռնությունում դրականն էլ կա, բացասականն էլ:
Դրականը այն է, որ որոշակի կարգավորումները կօգնեն ոլորտը մտցնել հարկային դաշտ, կսահմանվի
կրիտպտոակտիվների համար հարկատեսակ, կգործարկվի շահառուների պատշաճ նույնականացում,
ինչը կնվազեցնի ստվերային գործարքների թիվը: Բացասականն այն է, որ անկանխիկ եղանակով
գործարքները շատ դեպքերում կհակասեն կրիպտոակտիվների
շահագործման սկզբունքներին. ապակենտրոնացված համակարգը չի կարելի սարքել կենտրոնացված:
Միջազգային փորձը թույլ է տալիս գնալ ավելի արդյունավետ ճանապարհով՝ ոլորտից առավելագույն
օգուտ քաղելու համար:
-
Ինչպե՞ս կարող է
հարկվել կրիպտոարժույթը, եթե այն տատանվող է և անկայուն։
-
Առկա են և հիմնականում շրջանառվում են "ստաբիլ կրիպտոակտիվները"(Stable
coin) ինչպիսիք են՝ USDT(Tether), USDC, DAI և այլն: Նրանց փոխարժեքը չի տատանվում:Կարծում
եմ, որ պետք է հարկվի եկամտահարկով՝ գործարքներից ստացված եկամտից:
-
Կրիպտոակտիվներն
ի՞նչ տարածում ունեն Հայաստանում և ինչպե՞ս է հնարավոր այն ներառել համընդհանուր հայտարարագրերում։
Հետևաբար՝ վերահսկելի դարձնել։
- Տարածվածությունը մեր հայրենիքում մեծանում է անընդհատ, քանի որ շատ օնլայն արտասահմանյան ծառայությունների դիմաց ավելի հարմար է վճարել տարբեր կրիպտոակտիվներով, նաև մեծացել է ոլորտի նկատմամբ վստահությունն ու գրագիտությունը, այլևս չեն վերաբերվում որպես անհայտ երևույթի: Կրիպտոակտիվներ հայտարարագրելը ցանկալի է, ինչպես արդեն պարտադիր է ԱՄՆ-ում՝ օրենքի պահանջով: Հայաստանը կարծես գնում է նույն ճանապարհով:
-
Կրիպտոարժւյթներն
ընկալվում են որպես սև գումարներ: Ի՞նչ են հուշում Ձեր վերլուծություները, ինչպե՞ս
կարելի է այն բերել օրինական դաշտ, հարկման ի՞նչ մեխանիզմներ կառաջարկեք։
-
Դա թյուրըմբռնում է և անգրագիտությանից առաջացած չհիմնավորված
կարծիք է, չկա նման բան, կրկպտոակտիվներով ավելի քիչ է հանցագործությունների և սև փողերի
թիվը, քան բանկերով: Օրինական դաշտ բերելու համար պետք է ուժանինները համագործակցեն
տնտեսվարողների հետ, դրա մասին բազմիցս եմ նշել: Միայն թեորիաներից և համացանցից վերցրած
ինֆորմացիան կիրառելով՝ փորձել այն կարգավորել, կնշանակի սովորել ձի քշել համացանցով
և միանգամից մասնակցել ձիավարության մրցարշավի և հետո զարմանալ, որ չստացվեց:
