Foto

«ԶՊՄԿ-ն ժողովրդին վերադարձնելը» Հայաստանին կարող է 1.5 միլիարդ դոլար արժենալ

2025 թվականի սեպտեմբերի 25-ին Վոլնոթ Լիմիթեդ (Walnort Finance Ltd.) ընկերությունը  ներկայացրել է իր բովանդակային բողոքը ՆՎԿՄԿ՝ գործ N° ARB/24/20-ի շրջանակներում։ Իր ազդեցիկ և համոզիչ դիմումում Վոլնորթը հիմնավորել է Հայաստանի Հանրապետության կողմից Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ ՓԲԸ-ի ներքին կորպորատիվ գործերին ապօրինի միջամտությունը։

Մասնավորապես, Վոլնորթը ներկայացրել է անժխտելի ապացույցներ այն մասին, որ Հայաստանը կազմակերպել և իրականացրել է գաղտնի և բռնի արշավ՝ նպատակ ունենալով զավթել ԶՊՄԿ-ի վերահսկողությունը՝ խախտելով Կիպրոս–Հայաստան երկկողմանի ներդրումային պայմանագրով ստանձնած իր պարտավորությունները։ Հատկապես, Վոլնորթը ցույց է տվել, որ վարչապետ Փաշինյանի՝ 2021 թվականի հրապարակային հայտարարություններին՝ «ԶՊՄԿ-ն ժողովրդին վերադարձնելու» և դա «մուրճով անելու» մասին, հաջորդել են ԶՊՄԿ-ի 60 տոկոսի գաղտնի վաճառքն Արդյունաբերական ընկերությանը (Промышленная компания), որը վերահսկվում է ԱՄՆ պատժամիջոցների տակ գտնվող Ռուսաստանի քաղաքացի Ռոման Տրոցենկոյի կողմից, և որը հետագայում արագորեն «նվիրաբերել է» 15 տոկոսը Հայաստանի կառավարությանը։

Այս զավթումն իրականացվել է դատական համակարգի մանիպուլյացիաների շարանի միջոցով, ներառյալ՝ ապօրինի ապահովման միջոցներ, ուշ գիշեր կայացված դատական ակտեր և կարգավորող մարմինների արագացված ընթացակարգեր։

Բացի այդ, Վոլնորթի մնացած բաժնեմասերը ԶՊՄԿ-ում հետագայում սառեցվել են կասկածելի սնանկության և քրեական վարույթների շրջանակում՝ փաստացիորեն զրկելով Վոլնորթին արժեքից, դիվիդենտներից և վերահսկողության հնարավորությունից։ Հայաստանի նպատակը պարզ էր՝ ամբողջությամբ վերցնել ԶՊՄԿ-ի վերահսկողությունը՝ շրջանցելով օտարերկրյա ներդրողներին տրամադրված իրավական պաշտպանությունը։

Վոլնորթը մանրամասն նկարագրել է, թե ինչպես են Հայաստանի գործողությունները խախտել Կիպրոս–Հայաստան երկկողմ ներդրումային պայմանագրով սահմանված պարտավորությունները։ Հայաստանը չի ապահովել Վոլնորթի ներդրման արդարացի և հավասար վերաբերմունքը՝ ԶՊՄԿ-ի նկատմամբ կազմակերպված զավթման իր արշավով, ԶՊՄԿ-ի, նրա բաժնետերերի և աշխատակիցների հանդեպ ոտնձգություններով և ահաբեկմամբ, իր կարգավորող լիազորությունների չարաշահմամբ և դատարանների վրա գործադրված ճնշմամբ, ինչի հետևանքով Վոլնորթի հայկական դուստր ձեռնարկությունները զրկվել են արդար դատավարության իրավունքից։

Այս ապօրինի վարքագծի հետևանքով Վոլնորթը զրկվել է ԶՊՄԿ-ի բաժնետոմսերի 75 տոկոսը ձեռք բերելու իրավունքից, ինչը նրան կտար ընկերության վերահսկողություն և զգալի դիվիդենտների իրավունք։ Վոլնորթը նաև զրկվել է իր սկզբնական 12․5 տոկոս բաժնետոմսերի տնտեսական օգտագործման իրավունքից, որոնք փաստացիորեն վերցվել են նրանից՝ անհիմն և անժամկետ սառեցման որոշումների միջոցով՝ խախտելով Կիպրոս–Հայաստան պայմանագրի՝ ապօրինի բռնագրավման արգելքը։

Վոլնորթը պահանջում է փոխհատուցում, որի վերջնական չափը կորոշվի արբիտրաժային գործընթացի ընթացքում, որը սակայն առնվազն կկազմի 1.5 միլիարդ ԱՄՆ դոլար։